Azərbaycan gəncinin 9 əsas problemi
Gənclik həyatın ən dinamik və həssas dövrüdür. Bu dövr, həm şəxsi inkişaf, həm də cəmiyyətlə inteqrasiya baxımından çox vacibdir. Azərbaycan gənclərinin qarşılaşdığı problemlər, həm lokal, həm də qlobal miqyasda müxtəlif faktorlar tərəfindən təsir edilir. Bu yazıda, bu problemlərin ən vacib olanlarının üzərində dayanacağıq.
İşsizlik və karyera imkanlarının məhdudluğu
Azərbaycanda işsizlik və karyera imkanlarının məhdudluğu, xüsusilə gənclər arasında ciddi bir problem olaraq qalır. Yüksək təhsil səviyyəsinə malik olmalarına baxmayaraq, çox sayda gənc uyğun iş imkanları tapmaqda çətinlik çəkir. Bu vəziyyət ali təhsil müəssisələrinin məzunlarını real iş bazarının tələblərinə uyğun hazırlamaması ilə əlaqədardır. Eyni zamanda, iqtisadi çətinliklər və sənaye strukturunun məhdudluğu da işsizliyi artıran amillərdəndir. Gənclər üçün təklif edilən iş yerlərinin çoxu aşağı əmək haqqı və məhdud karyera inkişaf imkanları ilə xarakterizə olunur. Bu şəraitdə, gənclərin öz sahələrində iş tapmaq üçün xaricə yönəlmələri də yaygın bir hal alıb. Azərbaycan hökuməti və özəl sektorun iş birliyi ilə yaradılan təşəbbüslər və təlim proqramları bu problemin həllinə kömək edə bilər. Nəticədə, bu problemin həlli üçün genişmiqyaslı və sistemli yanaşmaların tətbiqi vacibdir.
Təhsil sisteminin problemləri
Təhsil sistemi ilə bağlı problemlər, gənclərin potensialının tam şəkildə inkişaf etməsinə mane olur. Köhnəlmiş tədris metodları, praktiki bacarıqların yetərsizliyi, təhsilin keyfiyyəti və təhsil müəssisələrinin infrastruktur problemləri xüsusilə qeyd edilməlidir. Lakin hal-hazırda Təhsil nazirliyi tərəfindən bu problemlərin həlli üçün aktiv formada işlər aparılır. Xüsusilə qeyd etmək lazımdır ki kurslarla əməkdaşlıqlar vasitəsilə işsizlər və tələbələr üçün bir çox təqaüd proqramı imkanları yaradılıb.
Sosial təzyiq və stereotiplər
Cəmiyyətdə mövcud olan sosial təzyiqlər və stereotiplər, gənclərin öz şəxsiyyətlərini və maraqlarını sərbəst şəkildə ifadə etməsinə mane olur. Gender stereotipləri, ailə tərəfindən karyera seçimləri üzərində təzyiq və “mentalitet” gənclər üçün ciddi problemlər yaradır.
Psixoloji sağlamlıq və stress
Müasir dövrün tələbləri, təhsil və iş məsələləri, gənclər arasında stress və psixoloji sağlamlıq problemlərinin artmasına səbəb olur. Depressiya, anksiyete və digər psixoloji xəstəliklər, gənclərin həyat keyfiyyətini əhəmiyyətli dərəcədə azaldır.
Əlverişsiz iqtisadi vəziyyət
Azərbaycanda əlverişsiz iqtisadi vəziyyət, xüsusilə gənclər üçün ciddi məsələlər yaradır. İqtisadi çətinliklər, gənclərin təhsil və iş imkanlarına çıxışını məhdudlaşdırır və yaşam tərzlərini yaxşılaşdırmaq üçün lazımi maliyyə imkanlarından məhrum edir. Bu vəziyyət, özəlliklə kənd və uzaq rayonlarda daha da kəskinləşir, burada iqtisadi fəaliyyət və iş imkanları daha məhduddur. Yüksək inflyasiya dərəcələri və işsizlik, gənclərin gələcək planlarına və karyera quruculuğuna təsir edir, maddi təminat və inkişaf üçün mübarizə aparmağa məcbur edir. Eyni zamanda, maliyyə bazarlarının və kredit imkanlarının məhdudluğu yenilikçi təşəbbüslər və kiçik bizneslərin inkişafını əngəlləyir. Gənclər arasında olan maddi məhdudiyyətlər həmçinin onların təhsil və peşəkar inkişafına mane olur, xaricdə təhsil almaq və ya peşəkar kurslardan keçmək imkanlarını məhdudlaşdırır. Beləliklə, əlverişsiz iqtisadi şərait, Azərbaycan gənclərinin həyat keyfiyyətini və gələcək perspektivlərini mənfi təsirləndirən əsas amillərdən biri olaraq qalmaqdadır.
Kənd və şəhər arasındakı fərq
Kənd və şəhər arasındakı imkan fərqliliyi, özəlliklə kənd yerlərində yaşayan gənclər üçün ciddi bir problem yaradır. Bu, təhsil və sağlamlıq xidmətləri, iş imkanları və sosial aktivitələrə çıxışda məhdudiyyətlər yaratır. Beləliklə, kənd və şəhər arasındakı bu fərq, Azərbaycanın sosial və iqtisadi inkişafına mənfi təsir göstərir və bu fərqi azaltmaq üçün hərtərəfli yanaşmaların tətbiq edilməsi vacibdir. Bu, həm kənd ərazilərində yaşayan gənclərin həyat keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq, həm də ölkənin ümumi inkişafına töhfə vermək baxımından mühümdür.
İnternet və sosial media bağımlılığı
Müasir texnologiyaların geniş yayılması ilə birlikdə, internet və sosial media bağımlılığı da gənclər arasında ciddi bir problemə çevrilib. Bu, həm psixoloji sağlamlıq, həm də sosial münasibətlər baxımından mənfi təsirlər yaradır.
Ekoloji problemlər
Azərbaycan gəncləri, həm yerli, həm də qlobal ekoloji problemlərlə üzləşirlər. İqlim dəyişikliyi, çirklənmə və təbii resursların məhdudluğu kimi məsələlər, gələcəkdə yaşayış mühitlərinin keyfiyyətini təhdid edir.
Nəticə
Azərbaycan gənclərinin qarşılaşdığı bu problemlər, həm şəxsi, həm də cəmiyyət üzrə geniş təsirlər yaratmışdır. Bu problemlərin həlli üçün həm dövlət, həm də cəmiyyət tərəfindən mühüm addımlar atılmalıdır. Gənclərin problemlərinin həllində aktiv iştirakı, onların şəxsi və peşəkar inkişaflarını dəstəkləyəcək və daha sağlam və müvəffəqiyyətli bir cəmiyyətin qurulmasına kömək edəcəkdir. “Gənclərin problemləri” mövzusu, yalnız gənclər üçün deyil, bütün cəmiyyət üçün vacib bir məsələdir və bu problemlərə qarşı birləşməli və hərtərəfli yanaşmalıyıq.
